Hodowla lasu - jest to jedna z głównych nauk leśnych, opierająca się na podstawach ekologii, biologii, klimatologii oraz gleboznawstwa. W praktyce zajmuje się wszystkimi etapami życia lasu od zebrania nasion, wyhodowania z nich sadzonek poprzez ich posadzenie, pielęgnowanie aż do wyprowadzenia kolejnego odpornego, różnorodnego i dobrego jakościowo pokolenia.

Wszystkie drzewostany przechodzą kolejne etapy swojego wzrostu.

Na każdym etapie wykonywane są inne zabiegi z zakresu hodowli lasu:

1.    Zbiór nasion:

Zbioru nasion do wysiewu na szkółce dokonuje się ze specjalnie do tego celu wyselekcjonowanych drzewostanów tzw. drzewostanów i drzew nasiennych.

W Nadleśnictwie Kaliska mamy 100ha wyłączonych drzewostanów nasiennych (WDN), – z których produkujemy sadzonki na tzw. uprawy pochodne. W nadleśnictwie rośną również 43 sztuki drzew matecznych (DM). Są to specjalnie wyselekcjonowane drzewa o najlepszych cechach jakościowych, których nasiona dają początek plantacjom nasiennym.

Oprócz tego wytypowano 869ha gospodarczych drzewostanów nasiennych (GDN). Zebrane z nich nasiona służą do wyprodukowania sadzonek na uprawy gospodarcze.

Drzewo mateczne sosny fot. archiwum Nadleśnictwa Kaliska

2.     Wyhodowanie sadzonek w tzw. szkółkach leśnych:

Z wyselekcjonowanych drzewostanów zbiera się szyszki i nasiona, które wysiewamy w szkółce leśnej. W szkółce prowadzona jest dalsza hodowla młodych drzewek do momentu osiągnięcia odpowiedniego wieku i wielkości pozwalającej na wysadzenie ich do środowiska leśnego.

Nadleśnictwo Kaliska posiada szkółkę leśną w Miradowie. Corocznie produkujemy w niej ok. 2 mln. sztuk różnych gatunków sadzonek, które trafiają do naszych lasów i właścicieli lasów prywatnych.

Fot.: archiwum Nadleśnictwa Kaliska

Fot.: archiwum Nadleśnictwa Kaliska

3. Odnawianie lasu:

Odnawianie lasu to posadzenie wyhodowanych drzewek na powierzchnię zrębu, gdzie wcześniej rosły drzewostany. Zalesianie – to sadzenie lasu na gruntach rolnych i nieużytkach. W niektórych przypadkach dzięki odpowiednim zabiegom prowadzonym przez leśników las może odnowić się sam. Nazywamy to naturalnym odnowieniem. W Nadleśnictwie Kaliska średniorocznie odnawiamy 212 ha lasu. Powstały w ten sposób młody las to uprawa leśna.

Fot.: archiwum Nadleśnictwa Kaliska

4. Pielęgnowanie uprawy:

Zabieg ten polega na niszczeniu konkurencyjnej dla posadzonych drzewek roślinności. Wykonujemy go głównie poprzez wykoszenie chwastów wokół sadzonek. Średniorocznie w naszym nadleśnictwie zabieg taki prowadzony jest na uprawach o powierzchni 18ha

5. Czyszczenia wczesne:

Młode drzewka wymagają nieustannej pomocy ze strony leśnika. W czyszczeniach wczesnych usuwamy z uprawy drzewka wadliwe, chore, nadmiernie przegęszczone i niepożądane w składzie lasu. W nadleśnictwie wykonujemy średniorocznie ok. 75ha takiego zabiegu. Po zabiegu czyszczenia wczesnego uprawa wchodzi w nową fazę swojego życia – staje się młodnikiem.

6. Czyszczenia późne:

Są to zabiegi pielęgnacyjne, które prowadzi się, gdy korony drzewek zaczną stykać się ze sobą (tzw. osiągnięcie zwarcia). Głównym celem zabiegów jest polepszenie warunków dla drzew zdrowych i prawidłowo wykształconych. Uzyskuje się to przez stopniowe usuwanie drzew przeszkadzających osobnikom, które w przyszłości będą mogły stanowić trzon drzewostanu. Rocznie wykonujemy ok. 64ha czyszczeń późnych.

7. Trzebieże:

W kolejnych latach stopniowo zmniejsza się liczbę drzew rosnących na jednym hektarze. Cięcia pielęgnacyjne wykonywane w tym okresie zwane trzebieżami polegają na stworzeniu optymalnych warunków dla najlepszych drzew (dorodnych) tak, aby cały drzewostan był zdrowy i odporny na zagrożenia. Średnioroczna powierzchnia objęta trzebieżami w Nadleśnictwie Kaliska wynosi przeszło 1047 ha.

Zadania z zakresu hodowli lasu na okres 2021-2030 zostały przedstawione w poniższej tabeli: